Bu gün yeni isimleri ile tanıdığımız Kasaba mahallelerinin eskiye dönük
ayrı ayrı öyküleri vardır. Şimdilerde İstiklal Mahallesi olarak andığımız
Mahalle’nin ise ayrı bir hikâyesi vardır.
Koca Hamam ile Sevinç Parkı’nın olduğu
bölgenin 1575 yıllarında ki adı Yeni Mescid Mahallesidir. Mahalle bu ismi
muhtemelen burada inşa edilen
bir mescitten almış olmalı. 1669 yılına gelindiğinde Mahallenin ismi Cami-i
Cedid (Yeni Camii) olarak karşımıza
çıkar. Bu yeni isim, olası ki burada Bayram ve Cuma namazlarının kılınmaya
başlanması, başka bir ifade ile mescidin camiye dönüşmesi dolayısıyla bu adı
almış olmalıdır. Geçen zaman süreci içinde mahallenin nüfusu hızlı bir şekilde
artar.
1.700’lü yıllara gelindiğinde artık Kasaba’nın bir anlamda yeni
idarecileri voyvodalardır. 1.700’lü yılların ilk çeyreğinde Kasaba’da voyvoda
olarak ünlü Seyfioğulları ailesi görülür. Ailenin ilk kurucusu Seyfi Ağa’dır
(Seyfioğlu Mehmed). Ailenin kurucusu kabul edilen Mehmet Ağa, 1727 yılında
Manisa Kalesi’nde hapsedilir ve bu tarihten yaklaşık on yıl kadar sonra da
öldürülür. Bu tarihten sonra da ayni aileden gelenler Turgutlu’da uzun bir süre
voyvodalık yapmaya devam ederler. Seyfi-zade ailesinden Hacı İbrahim Ağa
tarafından Cami-i Cedit Mahallesi’nde (Sevinç Parkı civarı) Seyfioğlu Hanı
yaptırılır.
1743 tarihine gelindiğinde Karaosmanoğlu
ailesinden Hacı Mustafa Ağa, o günlerin adıyla Cami-i Cedit, bu günün adıyla
istiklal Mahallesi’nde, Yeni Han ismi ile anılan bir han yaptırır. Hacı
Mustafa Ağa, bununla da yetinmez ayni mahalleye bir yağhane, bir de Yahudi hane inşa ettirir. Bu yeni yapılar o
tarihlerde mahalleyi fazlaca şenlendirmiş olmalı ki kahvehaneler, abacı
dükkânları, nalbantlar, bakkal dükkânları, fırınlar, şerbet haneler ve yeni
hanlar onun çevresinde sıralanır. Bunlardan birisi Han-ı Cedit, diğeri ise
Büyük Han ve Halil Çelebi Hanı’dır.
Cami-i Cedid Mahallesi (İstiklal) artık
Kasaba’nın en şenlenmiş yöresidir. 6
Haziran 1846 yılında Yeni Camiinin (Paşa Camii) bahçesine hayır sahibi ve
Kasaba’nın büyük ailelerinden Elhâc Hüseyin Ağa tarafından ahşaptan, kubbeli
düzende bir kütüphane inşa ettirilir.
Mahalle oldukça şenlenmiştir. Bir bakıma varlıklı ailelerin daha çok
tercih ettiği bir muhit haline gelmiştir. Bu tarihlerde bu mahallede Üç numaralı hanede kayıtlı Kuloğluzade Hüseyin ağa, 1790
dönüm mezru tarlası, 15 dönüm bağı ve 15 dönüm yonca bahçesi ile Turgutlu’nun
en büyük çiftçisidir.
Büyük yangın hepsini yok edip bir kül haline
dönüştürür. Eski mahallenin yalnızca öyküleri günümüze ulaşır. Büyük yangından geriye sadece Sevin Parkı’nı gölgesi
ile bir süre süsleyen Paşa camiinin minaresi kalır. O minarede 1947 yılında yıktırılır.
Kaynakça:
- Doç.
Dr. Mehmet GÜNAY. Şer’iyye Sicillerine
göre 17 Yüzyılda Turgutlu Kasabası (Makale). Celal Bayar
Üniversitesi. Sosyal Bilimler Dergisi Ekim 2011, sayı 2.
- Cahit Telci. Turgutlu Voyvodası Es-seyid
El-hac İbrahim Ağa’nın 1809 yılında Zabt Edilen Muhallefatı. Makale. Celal
Bayar Üniversitesi. Manisa Araştırmalar
- Nejdet Bilgi. Celal Bayar Üniversitesi.
Manisa Araştırmaları- Emek Matbaacılık Manisa 2001. S 115.
- Yuzo Nagata Tarihte Ayanlar. Karaosmanoğluları Üzerine
Bir İnceleme. Türk Tarih Kurumu Basım Evi Ankara 1997.
- Ferudun M. Emecen Bir Osmanlı Kasabasının Kuruluşu ve
Yükselişi. Turgutlu.
-
Ferudun M. Emecen Tarihin İçinde
Manisa.. Manisa Belediyesi Kültür Yayınları, 2006, s 224
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder